امام رضا(ع) و مقام رضا/ ولايت از نگاه امام رضا(ع) شرط توحيد است

خبرگزاري آريا - امام رضا(ع)، توحيد را منشأ سعادت و نجات از عذاب معرفي مي‌کنند، اما پذيرش ولايت اهل بيت را شرط اساسي براي ورود به دايره‌ توحيد مي‌دانند.

خبرگزاري مهر، گروه دين و انديشه: حرکت حضرت امام رضا(ع) به سمت خراسان و حضور آن حضرت در ايران منشاء آثار و برکات زيادي براي اين سرزمين شد. حديث مشهوري که حضرت رضا(ع) در ضمن اين سفر بيان فرمودند که تفسيرها و تقريرهاي زيادي از اين حديث انجام شده و بازخواني آن و مروري بر محتواي آن خالي از لطف نيست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در گفتگو با دو تن از کارشناسان ديني به بررسي حديث سلسله الذهب و همچنين موضوع زيارت امام رضا(ع)، عالم آل محمد بودن آن حضرت و مقام رضا نشسته ايم. متن زير مشروح گفتگوي ما با کارشناسان ديني است.
حجت الاسلام علوي تهراني ذيل توضيحي بر حديث سلسلة الذهب گفت: حضرت امام رضا (ع) در حرکت از مدينه به مرو، به شهر نيشابور رسيدند. شيعيان درخواست يادگار کردند. امام «حديث سلسلة الذهب» را بيان فرمودند. معناي آن سلسله‌ طلايي است چون راويان اين حديث، ائمه معصومين (ع) هستند. حضرت فرمودند: از پدرم موسي بن جعفر (ع) شنيدم که از پدران بزرگوارم [در حديث، همه را نام برده‌اند] به نقل از رسول خدا از جبرئيل نقل کردند که خداوند فرمود: «لا الهَ الّا الله حِصنِي فَمَن دَخَلَ حِصنِي اَمِنَ مِن عَذابِي» توحيد حصار و حصن امن من است، پس هرکس در مقام توحيد قرار گيرد از عذاب من در امان است.
وي ادامه داد: موکب امام آماده حرکت شد که حضرت دوباره شيعيان را مورد خطاب قرار دادند و فرمودند «بشُرُوطِهَا وَ اَنَا مِن شُرُوطِها» اما شرايط دارد و من از شرايط آن هستم.
امام، توحيد را منشأ سعادت و نجات از عذاب معرفي مي‌کنند، اما پذيرش ولايت اهل بيت و در رأس آن ولايت حضرت علي (ع) را شرط اساسي براي ورود به دايره‌ توحيد مي‌دانند
اين کارشناس ديني در توضيح اين حديث به نکاتي اشاره کرد. وي گفت: نکته اول اين است که امام، توحيد را منشأ سعادت و نجات از عذاب معرفي مي‌کنند، اما پذيرش ولايت اهل بيت و در رأس آن ولايت حضرت علي (ع) را شرط اساسي براي ورود به دايره‌ توحيد مي‌دانند.
وي افزود: در فرمايش پيامبر اکرم به صراحت آمده که فرمودند: اگر کسي بعد از من، ولايت علي (ع) را انکار کند، مانند کسي است که رسالت مرا در زمان حياتم انکار کرده و کسيکه رسالت مرا در حياتم انکار کند مانند کسي است که توحيد را انکار کرده باشد.
علوي تهراني با بيان نکته ديگري در توضيح حديث سلسلة الذهب گفت: نکته دوم اين است که چرا امام رضا (ع) مشخصا پذيرش ولايت خودشان را، شرط پذيرش توحيد معرفي مي‌کنند؟
وي ادامه داد: حضرت علي (ع) از رسول خدا نقل کردند همانا امت من بزودي به 72 فرقه متفرق مي‌شوند، که فقط يک گروه نجات مي‌يابند و رستگار مي‌شوند. سپس فرمودند: از اين 71 فرقه‌ اهل دوزخ، 13 فرقه ولايت من را قبول دارند.
وي افزود: در زمان امام رضا (ع)، فرقه‌هاي مختلفي به نام اهل بيت، فعاليت مي‌کردند که در تاريخ به ثبت رسيده است که از جمله آن واقفيه (که در امامت امام کاظم توقف کردند)، اسماعيليه (شش امامي بودند و اسماعيل فرزند امام صادق را بعنوان امام هفتم پذيرفتند)، زيديه (چهار امامي بودند)، غُلات (درباره اهل بيت غلوّ مي‌کردند) و فرقه منحرف صوفيه است.
اين کارشناس ديني گفت: مقابله امام رضا (ع) با اين فرقه‌ها سبب شد تا بعد از ايشان فرقه ديگري شکل نگيرد. پس هرکسي ولايت و امامت امام رضا (ع) را پذيرفته باشد، عملا به امامت همه امامان بعد از ايشان تا امام زمان (عج) اعتقاد دارد و شيعه دوازده امامي است.
وي افزود: امام رضا (ع) به اين صورت، مانع تفرقه در اعتقاد به اهل بيت شدند. از اينجا به بعد است که زمينه بيان مقام ولايت و امامت اهل بيت (ع) آغاز مي‌شود و در زيارت جامعه کبيره حضرت امام هادي (ع) به اوج ظهور و بروز خود مي‌رسد.
زيارت مخصوصه امام رضا (ع) با فضيلت ترين زيارت
حجت الاسلام علوي با اشاره به روايتي در مورد زيارت امام رضا(ع) گفت: راوي از امام جواد (ع) پرسيد زيارت پدرتان با فضيلت‌تر است يا حضرت سيد الشهداء؟ حضرت فرمودند «زيارت پدرم برتر است، چون همگان امام حسين را زيارت مي‌کنند، اما پدرم را فقط طائفه‌ خاصي زيارت مي‌کنند.»
چرا زيارت امام رضا (ع) بالاتر است؟
وي در توضيح اينکه چرا زيارت امام رضا(ع) از ديگر زيارات بالاتر است گفت: در تاريخ، گروه ها و فرقه‌هاي مختلفي از شيعه منشعب شده‌اند. مانند: چهار امامي، شش امامي (اسماعيليه)، هفت امامي (واقفيه) و ... که اعتقادشان به امامت ناقص است. همگي به امامت امام علي، امام حسن و امام حسين اعتقاد دارند. به همين جهت، زيارت امام حسين عموميت دارد. اما در تاريخ، کسانيکه امامت و ولايت حضرت رضا را قبول کرده‌اند، در پذيرش امامت تا امام دوازدهم دچار انشعاب نشده و شيعه دوازده امامي نام گرفته‌اند. لذا در روايت، خواص نام برده مي‌شوند. اين خواص، معرفتي هستند نه جمعيتي.
زيارت، انجام وظيفه است
وي ادامه داد: ما نسبت به تمام فرائض، تکليف داريم. اگر ائمه معصومين روايتي در فضيلت عبادتي بيان کرده‌اند و آن را برتري داده اند، ما حق نداريم فقط آن عبادت خاص را انتخاب کنيم و از بقيه غافل شويم.
زيارت اهل بيت، وفاي به عهد و اظهار مودّت به ايشان است و طبق آيات قرآن، امري واجب است. ما نبايد فقط بخاطر ثواب به زيارت ائمه معصومين برويم
وي افزود: زيارت اهل بيت، وفاي به عهد و اظهار مودّت به ايشان است و طبق آيات قرآن، امري واجب است. ما نبايد فقط بخاطر ثواب به زيارت ائمه معصومين برويم.
حجت الاسلام علوي تهراني گفت: دليل اعتقاد و ارادت نسبت به ائمه معصومين در زيارت جامعه کبيره آمده است: «خدايا! همانا اگر از پيامبر اسلام حضرت محمد (ص) و از اهل بيت برگزيده‌ي او که همان امامان ابرار هستند، کسي را برتر و مقرب‌تر نزد تو مي‌يافتم، آنان را بعنوان شفيع خود انتخاب مي‌کردم.»
چرا حضرت علي بن موسي الرضا (ع) را عالم آل محمد مي نامند؟
وي در پاسخ به اين پرسش که چرا حضرت علي بن موسي الرضا (ع) را عالم آل محمد مي نامند؟ گفت: اگرچه ترويج علمي تشيّع بواسطه امام باقر (ع) و امام صادق (ع) بوده، اما لقب «عالم آل محمد» متعلق به حضرت امام رضا (ع) است. اين لقب هم از جانب امام صادق (ع) و هم از امام کاظم (ع) براي ايشان بکار رفته است.
وي ادامه داد: امام کاظم (ع) فرمودند از پدرم امام صادق (ع) شنيدم که به من فرمودند: همانا عالم آل محمد در صلب توست و اي کاش او را درک مي کردم، همانا او همنام اميرالمؤمنين علي (ع) است.
وي افزود: هر يک از انبياء الهي و اوصياء آنان، براي تبليغ در سطح جامعه، روشي را بر مبناي شرايط جامعه در پيش مي گرفتند.
اين کارشناس ديني گفت: در عصر پيامبر خاتم (ص)، ادبيات به کمال خود رسيده بود. لذا قرآن کريم بعنوان معجزه جاودان پيامبر عرضه مي شود که بليغ، فصيح و بي همتاست.
در زمان حضرت رضا (ع) فرقه هاي مختلف فکري به تبليغ اعتقاد و سيره خود مي پرداختند. مأمون عباسي خليفه وقت، فرهنگ و زبان تمدن دوران خود را آموخته بود و به غير از زبان عربي، به زبان ايراني و يوناني (دو کشور صاحب تمدن) نيز آشنا بود. او به علماء عصر خود دستور داده بود آثار يوناني را به زبان عربي ترجمه کنند
وي افزود: در زمان حضرت رضا (ع) فرقه هاي مختلف فکري به تبليغ اعتقاد و سيره خود مي پرداختند. مأمون عباسي خليفه وقت، فرهنگ و زبان تمدن دوران خود را آموخته بود و به غير از زبان عربي، به زبان ايراني و يوناني (دو کشور صاحب تمدن) نيز آشنا بود. او به علماء عصر خود دستور داده بود آثار يوناني را به زبان عربي ترجمه کنند.
وي ادامه داد: امام رضا (ع) در قامت وصي پيامبر (ص) و امام معصوم، با توجه به مقتضاي زمان براي نشر مکتب حقّه تشيع و مقابله با مکر مأمون، به تبليغ و تبيين و روشنگري عالمانه معارف دين پرداختند. لذا دائماً مجالس مناظره و بحث هاي علمي به اين قصد ترتيب داده مي شد تا حضرت را تضعيف کنند، اما در غايت امام پيروز ميدان بودند و در برابر سؤالات مخالفان، پاسخ مستدل و محکم و منطقي مي دادند. مشروح اين جلسات متعدد و پرشمار پرسش و پاسخ امام رضا(ع) با مخالفان در تاريخ ثبت و ضبط شده است.
امام رضا (ع) و مقام رضا
حجت الاسلام احمد عابدي در مورد لقب رضا(ع) براي امام هشتم گفت: لقب معروف امام هشتم «رضا» است. آن حضرت از پيش از تولد با عنوان رضا شناخته مي شد. و در دوران حيات طيبه اش نزد همه شيعه و اهل سنت و حتي غير مسلمانان به رضا معروف بود.
اين کارشناس ديني گفت: رضا يکي از درجات و مقامات عرفاني و از فضائل اخلاقي است. رضا بسيار نزديک به تسليم، توکل، تفويض امور به خداوند، ثقه و اعتماد و اطمينان به خداوند و در نهايت شبيه به درجه فناء في الله است.
وي ادامه داد: قرآن کريم گاهي از مقام تسليم گفتگو کرده است مثل آيه شريفه «فَلا وَ رَبِّکَ لا يُؤْمِنُونَ حَتَّي يُحَکِّمُوکَ فيما شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لا يَجِدُوا في‏ أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَيْتَ وَ يُسَلِّمُوا تَسْليماً» (سوره نساء آيه 65) يعني به پروردگار تو سوگند اينان ايمان ندارندمگر وقتي که در مسائلي که مورد اختلاف آنان است تو را حَکَم و قاضي قرار دهند و سپس به آنچه تو بين آنان قضاوت مي کني هيچگونه ناراحتي نداشته و تسليم محض باشند.
وي افزود: مقصود از تسليم بودن اين است که طيب نفس و آرامش خاطر داشته و هيچگونه اعتراضي ننمايند از ته دل راضي به حکم پيامبر(ص) باشند.
اين استاد حوزه هاي علميه گفت: اما مسأله رضايت مقامي بالاتر از تسليم و توکل و تفويض است. قرآن فرموده است: «يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ؛ ارْجِعي‏ إِلي‏ رَبِّکِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً» (آيه 27 و 28سوره والفجر). اين آيه شريفه دلالت مي کند که رجوع به حق مشروط به رضايت است و بدون رضايت رجوع به حق ممکن نيست.
حضرت امام هشتم که رضا بود مصداق و مظهر اتمّ بالاترين قسم رضايت بوده يعني او هيچ خواسته اي غير از خواسته خداوند نداشته و اراده و مشيت او فاني در اراده خداوند بوده است. و به همين جهت آنحضرت را «رضا» مي نامند
وي ادامه داد: يعني تنها راه رجوع و بازگشت به حق متعال آن است که با حالت و درجه رضايت باشند. رضايت در مقابل سخط و خشم و ناراحتي است. کسي مي تواند به سوي خدا برود که اولاً راضي به ربوبيت خداوند باشد خدا را دوست بدارد و خدا را سزاوارترين موجودبه اطاعت و عبادت بداند.
حجت الاسلام عابدي گفت: رضايت سه قسم است، رضايت به خداوند، رضايت از خداوند، رضايت به رضايت خداوند متعال. در قسم اول بايد رضايت به خداوند داشت و خداوند را دوست بدارد و بداند همان بهترين چيز است و کاملترين و زيباترين موجود است. در قسم دوم بايد به دستورات و امر و نهي الهي رضايت داشته باشد و بداند تمام دستورات الهي خير محض و کمال واقعي است. اما در قسم سوم درجه اي است که انسان هيچ خواسته اي غير از خواسته خداوند ندارد. و مصداق آيه شريفه«وَ ما تَشاؤُونَ إِلاَّ أَنْ يَشاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمينَ»(تکوير_29) مي باشد.
وي در پايان اظهار کرد: امام حسين (ع) در کربلا که مي فر مايد رضايت خداوند همان رضايت ما است و حضرت امام هشتم که رضا بود مصداق و مظهر اتمّ بالاترين قسم رضايت بوده يعني او هيچ خواسته اي غير از خواسته خداوند نداشته و اراده و مشيت او فاني در اراده خداوند بوده است. و به همين جهت آنحضرت را «رضا» مي نامند.

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۲۶۹۶۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رئیس جمهور وارد قم شد

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ مرکز قم، سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور اسلامی ایران بامداد امروز در بدو ورود به قم، به زیارت حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها مشرف شد و ضمن زیارت قبور علماء، با برخی زائران حرم بانوی کرامت دیدار کرد.

مراسم استقبال عمومی از رئیس‌جمهور اسلامی ایران، امروز ساعت ۱۰ از میدان روح‌الله به سمت حرم مطهر حضرت معصومه (س) انجام می‌شود.

بر اساس برنامه ریزی‌های انجام شده رئیس جمهوری ساعت ۱۱ امروز با تشرف مجدد به حرم بانوی کرامت، در حرم مطهر حضرت معصومه (س) میان گروه های مختلف مردم سخنرانی خواهد کرد.

دیدار و گفتگو با شماری از علما و مراجع تقلید، افتتاح چندین طرح عمرانی و بررسی مهمترین مسائل استان قم و پیگیری اجرای مصوبات سفر دور نخست سفر از برنامه‌های آقای رئیسی در سفر امروز به استان قم است.